Ceteris Paribus logo

Ασκήσεις

Δ1.04.01 (Ναυτιλία)

Περιγραφή Άσκησης: Άσκηση που περιγράφει στην αγορά της Ναυτιλίας, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί πλήρως ανταγωνιστική, την συμπεριφορά της μεμονωμένης ναυτιλιακής επιχείρησης, η οποία έχει τρία πλοία και πρέπει να βρει την ποσότητα που θα παράγει και θα προσφέρει.

Διδακτική άσκηση, δεν αναμένεται να πέσει ως θέμα στις εξετάσεις. Μπορεί να βοηθήσει ένα μαθητή όμως να κατανοήσει καλύτερα τις έννοιες της προσφοράς, της ελαστικότητας της προσφοράς, την επίδραση του χρόνου στην Es και στο πότε η επιχείρηση ξεκινά να παράγει και να προσφέρει.

Δες τα βασικά βήματα επίλυσης ενός προβλήματος.

Επίπεδο δυσκολίας :

200

Εκφώνηση:

Στην πλήρως ανταγωνιστική αγορά της ναυτιλίας, οι ναύλοι (ναύλος: τιμή (Ρ) της μεταφορικής υπηρεσίας π.χ. ανά τόνο) διαμορφώνονται από τις δυνάμεις της προσφοράς και ζήτησης παγκοσμίως. Προφανώς προσφέρουν την μεταφορική υπηρεσία οι εταιρείες που έχουν πλοία, ενώ ζητούν μεταφορά τα νομικά και φυσικά πρόσωπα που θέλουν να μεταφέρουν κάποιο φορτίο.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι μέσες τιμές των ναύλων για τα τελευταία 3 χρόνια σε ημερήσια :

Πίνακας μέσου Ναύλου (Τιμής)  

Έτος 2015 2016 2017
Ναύλοι 9€/τόνο 28€/τόνο 65€/τόνο

 

Σ’ αυτόν τον κλάδο δραστηριοποιείται μια μικρή εφοπλιστική εταιρεία η Giorgos Marine η οποία διαχειρίζεται 3 πλοία μεταφοράς εμπορευμάτων την «Αριάδνη» την «Άρτεμις» και την «Ιφιγένεια», το καθένα από τα οποία έχει διαφορετικά κόστη λόγω μεγέθους, κατασκευής ή και ηλικίας.

Η εταιρεία έχει υπολογίσει τρία επίπεδα ταχυτήτων χαμηλή, μέση και υψηλή για κάθε πλοίο που της δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρει διαφορετικές ποσότητες με διαφορετικά κόστη σε ημερήσια βάση, ανάλογα με τις τιμές που επικρατούν στην αγορά. Είναι προφανές ότι στις χαμηλές ταχύτητες το κάθε πλοίο μεταφέρει λιγότερα προϊόντα ανά μέρα, αλλά έχει και μικρότερη κατανάλωση καυσίμου, άρα και μικρότερο κόστος, ενώ το αντίστροφο συμβαίνει στις υψηλές ταχύτητες, στις οποίες μπορούμε να θεωρήσουμε ότι είναι οι μέγιστες δυνατές που το κάθε πλοίο μπορεί να μεταφέρει.

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τα στοιχεία παραγωγής σε χιλιάδες τόνους και του μέσου μεταβλητού κόστους του κάθε πλοίου σε κάθε επίπεδο ταχύτητας.

Πίνακας παραγωγής και κόστους της Giorgos Marine σε ημερήσια βάση

Πλοίο “Αριάδνη” “Άρτεμις” “Ιφιγένεια”
             
Ποσότητα / κόστος Ποσότητα παραγωγής

(Q)

Μέσο μεταβλητό

κόστος

(AVC)

Ποσότητα παραγωγής

(Q)

Μέσο μεταβλητό

κόστος

(AVC)

Ποσότητα παραγωγής

(Q)

Μέσο μεταβλητό

κόστος

(AVC)

         
Χαμηλή

ταχύτητα

80 5 120 6 200 10
Μεσαία

ταχύτητα

100 6 140 8 250 16
Υψηλή 

ταχύτητα

110 10 145 12 260 20

 

Γνωρίζουμε ακόμη ότι στις χαμηλές ταχύτητες για κάθε πλοίο ισχύει ότι το AVC = MC. Τέλος μπορούμε επίσης να υποθέσουμε ότι οι ποσότητες παραγωγής δεν υποδιαιρούνται και όταν το πλοίο είναι πλήρως φορτωμένο οι ποσότητες που μπορούν να παραχθούν είναι μόνο αυτές που παρουσιάζονται στον πίνακα.

Προσοχή στην διατύπωση ότι οι ποσότητες δεν μπορούν να υποδιαιρεθούν. Ο παραγωγός ντομάτας παράγει προϊόν που μπορεί να μετρηθεί σε τόνους κιλά αλλά και σε γραμμάρια, δηλαδή υποδιαιρείται η ποσότητα. Αντιθέτως οι αυτοκινητοβιομηχανίες παράγουν σε αυτοκίνητα – τεμάχια που δεν υποδιαιρούνται. Εδώ υποθέτουμε ότι οι ποσότητες δεν υποδιαίρούνται λόγω των τριών ταχυτήτων.

Σύμφωνα με τα παραπάνω ζητείται:

α. Να κατασκευάσετε τον πίνακα προσφοράς της επιχείρησης, που αφορά και στα τρία πλοία.

Απάντηση:

Η κάθε επιχείρηση έχει μέγιστο κέρδος εκεί όπου η τιμή (Ρ) είναι ίση με το οριακό κόστος (MC) και ξεκινά να παράγει και να παράγει και να προσφέρει όταν το MC είναι μεγαλύτερο ή ίσο με το AVC. Έτσι θα πρέπει να υπολογίσουμε το οριακό κόστος της επιχείρησης.

Επειδή όμως κάθε πλοίο έχει διαφορετικά κόστη και παραγόμενες ποσότητες θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως διαφορετικές παραγωγικές μονάδες, όπως τα διαφορετικά εργοστάσια παραγωγής, μιας άλλης εταιρίας. Δηλαδή αρχικά θα υπολογίσουμε το MC για κάθε πλοίο χωριστά και θα βρούμε τον πίνακα προσφοράς του κάθε πλοίου.

Γνωρίζουμε ότι στις χαμηλές ταχύτητες για κάθε πλοίο ισχύει ότι το AVC = MC, και θα χρησιμοποιήσουμε τους τύπους:

    \[ AVC =\frac{VC}{Q} \]

    \[ MC =\frac{\Delta VC}{\Delta Q} \]

για να συμπληρώσουμε τους παρακάτω πίνακες

 

Πλοίο “Αριάδνη”
Ποσότητα παραγωγής

Q

Μέσο μεταβλητό κόστος

AVC

Μεταβλητό κόστος

VC

Οριακό κόστος

MC

Χαμηλή

ταχύτητα

80 5 400 5
Μεσαία

ταχύτητα

100 6 600 10
Υψηλή 

ταχύτητα

110 10 1100 50

 

 

 

Πλοίο “Άρτεμις”
Ποσότητα παραγωγής

Q

Μέσο μεταβλητό κόστος

AVC

Μεταβλητό κόστος

VC

Οριακό κόστος

MC

Χαμηλή

ταχύτητα

120 6 720 6
Μεσαία

ταχύτητα

140 8 1120 20
Υψηλή 

ταχύτητα

145 12 1740 124

 

 

 

Πλοίο “Ιφιγένεια”
Ποσότητα παραγωγής

Q

Μέσο μεταβλητό κόστος

AVC

Μεταβλητό κόστος

VC

Οριακό κόστος

MC

Χαμηλή

ταχύτητα

200 10 2000 10
Μεσαία

ταχύτητα

250 16 4000 40
Υψηλή 

ταχύτητα

260 20 5200 120

 

Έτσι αφού ο πίνακας προσφοράς είναι το ανερχόμενο τμήμα του οριακού κόστους που βρίσκεται πάνω από την καμπύλη του μέσου μεταβλητού κόστους μπορώ να κατασκευάσω τους παρακάτω πίνακες προσφοράς για κάθε πλοίο χωριστά.

 

“Αριάδνη” “Άρτεμις” “Ιφιγένεια”
Τιμή

Πώλησης

MC = P

Προσφερόμενη

Ποσότητα 

Qs

Τιμή

Πώλησης

MC = P

Προσφερόμενη

Ποσότητα

Qs

Τιμή

Πώλησης

MC = P

Προσφερόμενη

Ποσότητα 

Qs

5 80 6 120 10 200
10 100 20 140 40 250
50 110 124 145 120 260

 

Παρατηρώ ότι σε τιμή χαμηλότερη των 5€ δεν προσφέρει κανένα πλοίο αφού η τιμή θα είναι μικρότερη από το αντίστοιχο AVC και γνωρίζουμε ότι τότε η επιχείρηση θα έχει μεγαλύτερη ζημιά και από το σταθερό της κόστος (FC), οπότε η επιχείρηση προτιμά να αποσύρει το πλοίο και να έχει τη λιγότερη δυνατή ζημιά όσο το FC. Έτσι η “Αριάδνη” ξεκινά να παράγει και να προσφέρει από Ρ = 5€ ενώ η “Άρτεμις” ξεκινά να παράγει από Ρ = 6€, και η”Ιφιγένεια” από Ρ = 10€.

Παρατηρώ ότι οι τιμές που προσφέρει κάθε πλοίο δεν είναι ίδιες. επομένως στον πίνακα της συνολικής προσφοράς της επιχείρησης θα πρέπει να συμπεριλάβουμε όλες τις πιθανές τιμές στις οποίες προσφέρει το κάθε πλοίο. Αυτό όμως δημιουργεί ένα πρόβλημα.

Παρατηρώ ότι, σε τιμή 5€ προσφέρει μόνο η Αριάδνη, αφού για τα άλλα δύο πλοία η τιμή αυτή είναι χαμηλότερη από το αντίστοιχο AVC.  Σε Ρ = 6€, ξεκινά να προσφέρει η “Άρτεμις”, αλλά πρόσεξε ότι η “Αριάδνη” προσφέρει τις ίδιες ποσότητες με Ρ = 5€, δηλαδή Qs1 = 80. Αυτό οφείλεται στο γεγονός  εφ’ όσον έχουμε υποθέσει ότι οι ποσότητες δεν υποδιαιρούνται καθώς αυξάνεται η τιμή από 5€ σε 6€ το MC της Αριάδνης εξακολουθεί να είναι 5€,  δηλαδή Ρ = 6€ > MC80 = 5, επομένως δεν συμφέρει την επιχείρηση να αυξήσει την παραγωγή του συγκεκριμένου πλοίου. Μόνο εάν η τιμή πάει σε  Ρ = 10€ = MC100 = 10, η επιχείρηση θα αυξήσει την παραγωγή της “Αριάδνης” σε Qs1 = 100.

 

Τιμή πώλησης

MC = P

Προσφερόμενη

“Αριάδνης”

Qs1

Προσφερόμενη

“Άρτεμις”

Qs2

Προσφερόμενη

“Ιφιγένειας”

Qs3

Συνολικά Προσφερόμενη

Ποσότητα της επιχείρησης 

Qs = (Qs1 + Qs2 + Qs3)

5 80 80
6 80 120 200
10 100 120 200 420
20 100 140 200 440
40 100 140 250 490
50 110 140 250 500
120 110 140 260 510
124 110 145 260 515

 

Τα ίδια ισχύουν και για τα άλλα πλοία, δηλαδή ο λόγος για τον οποίο παρατηρούμε κάποιες ποσότητες να επαναλαμβάνονται, είναι ότι το κάθε πλοίο για να παράγει θα πρέπει να ισχύει Ρ = MC όπου θα έχει μέγιστο κέρδος, αλλιώς αν Ρ>MC, επειδή δεν μπορούν να υποδιαιρεθούν οι ποσότητες, τότε θα παράγει την προηγούμενη ποσότητα στην οποία ίσχυε Ρ = MC.

Επομένως ο πίνακας προσφοράς της επιχείρησης είναι η πρώτη και τελευταία στήλη του πίνακα. Δηλαδή ο παρακάτω πίνακας:

Ρ 5 6 10 20 40 50 120 124
Qs 80 200 420 440 490 500 510 515

 

Συνειδητοποίησε λοιπόν, ότι εάν οι προσφερόμενες ποσότητες δεν υποδιαιρούνται, όπως στην άσκησή μας, η καμπύλη προσφοράς στην ουσία είναι όπως το παρακάτω διάγραμμα, δηλαδή ένα σύνολο τελείως ανελαστικών προσφορών σε διάφορα όρια τιμών.

Ευκαιρία για μελέτη, σύνδεσμος ceterisparibus: Νόμος προσφοράς, Συνάρτηση Προσφοράς, Εξαγωγή Προσφοράς, Ειδικές Es.

β. Να εξηγήσετε πόσα και ποια από τα πλοία της εταιρείας τελικά έχουν συμφέρον για τον πλοιοκτήτη να δουλέψουν σε κάθε έτος και γιατί; Να δείξετε σε πίνακα τις ποσότητες που προσφέρει η επιχείρηση σε σχέση με τις πραγματικές τιμές που υπήρξαν στην αγορά κάθε έτος.

Απάντηση:

Το έτος 2015, η τιμή είναι 9€/τόνο επομένως μόνο τα πλοία “Αριάδνη” και “Άρτεμις” έχουν συμφέρον να παράγουν και μάλιστα μόνο στις χαμηλές ταχύτητες. Η “Ιφιγένεια” από την άλλη δεν προσφέρει και θα ήταν παροπλισμένο διότι η τιμή είναι μικρότερη και από το AVC της.

Το έτος 2015, η τιμή είναι 28€/τόνο επομένως όλα τα πλοία παράγουν και το ίδιο για το έτος 2017 με 65€/τόνο.

Σ’ ότι αφορά τον πίνακα προσφοράς της επιχείρησης σε σχέση με τις πραγματικές τιμές ισχύουν τα παρακάτω:
Στις πραγματικές τιμές αντιστοιχούμε τις ποσότητες που προσφέρει η επιχείρηση από τον πίνακα προσφοράς που υπολογίσαμε στο (α) ερώτημα.

Έτος Ναύλοι

(Τιμή Πώλησης)

P

Προσφερόμενη ποσότητα

επιχείρησης

Qs

2015 9€/τόνο 200
2016 28€/τόνο 440
2017 65€/τόνο 500

 

Οι προσφερόμενες ποσότητες του πίνακα σε σχέση με τις πραγματικές τιμές του αγαθού, τις πήραμε από τον πίνακα προσφοράς της επιχείρησης του (α) ερωτήματος όπου:

για Ρ = 9, πήραμε τις ποσότητες  που αντιστοιχούν σε Ρ = 6, δηλ Qs = 200, διότι η επιχείρηση προσφέρει παραπάνω μόνο εάν η τιμή γίνει 10€

για Ρ = 28, πήραμε τις ποσότητες  που αντιστοιχούν σε Ρ = 20, δηλ Qs = 440, διότι η επιχείρηση προσφέρει παραπάνω μόνο εάν η τιμή γίνει 50€

για Ρ = 65, πήραμε τις ποσότητες  που αντιστοιχούν σε Ρ = 50, δηλ Qs = 500, διότι η επιχείρηση προσφέρει παραπάνω μόνο εάν η τιμή γίνει 120€.

Ευκαιρία για μελέτη, σύνδεσμος ceterisparibus: Νόμος προσφοράς, Συνάρτηση Προσφοράς,  Εξαγωγή Προσφοράς

γ. Να υπολογίσετε την ελαστικότητα της προσφοράς της εταιρείας καθώς αυξάνεται η τιμή από έτος σε έτος.

Απάντηση:
Από το 2015 στο 2016:

    \[E_s_A = \frac{\Delta Q}{\Delta P} \frac{P_A}{Q_A} =\frac{440-200}{28-9} \frac{9}{200}=0,56\]

Από το 2016 στο 2017:

    \[E_s_A = \frac{\Delta Q}{\Delta P} \frac{P_A}{Q_A} =\frac{500-440}{65-28} \frac{28}{440}=0,1\]

Έτσι παρατηρώ ότι το αγαθό της εταιρείας έχει ανελαστική προσφορά.Ευκαιρία για μελέτη, σύνδεσμος ceterisparibus:  Ελαστικότητα της προσφοράς

δ. i) Εάν το 2018 η τιμή των ναύλων αυξηθεί και γίνει P = 125 πόσες ποσότητες θα προσφερθούν απ’ την επιχείρηση; ii) Ο οικονομικός αναλυτής της επιχείρησης προβλέπει αύξηση της τιμής πέραν των 125€ για το έτος 2019. Ποια θα είναι τότε η αντίδραση της επιχείρησης σε πιθανή αύξηση της τιμής πέραν των 125€;

Απάντηση:

i) Από πίνακα προσφοράς της επιχείρησης (α) ερωτήματος, σε τιμή P2018 = 125, τότε η επιχείρηση θα προσφέρει τις μέγιστες ποσότητες που μπορεί να προσφέρει, δηλαδή Q = 515.

ii) Εάν η τιμή αυξηθεί περισσότερο από 125€ τότε η αντίδραση της επιχείρησης θα είναι μηδενική, αφού δεν μπορεί να αυξήσει την ποσότητα που παράγει και προσφέρει, δηλαδή η ελαστικότητα της προσφοράς ως προς την τιμή θα είναι Es = 0, δηλαδή τελείως ανελαστική προσφορά.

Ευκαιρία για μελέτη, σύνδεσμος ceterisparibus: Νόμος προσφοράς,  Ελαστικότητα της προσφοράς, Ειδικές Es

ε. Εάν πράγματι το 2019 αυξηθούν κι άλλο οι τιμές πέραν των 125€, ο πλοιοκτήτης σκέφτεται να κατασκευάσει καινούριο πλοίο σε ναυπηγείο της Νορβηγίας. i) Συνάδει αυτή η σκέψη του πλοιοκτήτη με το Νόμο της Προσφοράς;  ii) Εάν όντως το νέο πλοίο παραδοθεί στην εταιρία ένα χρόνο μετά, να συσχετίσετε τα παραπάνω με τον κυριότερο παράγοντα που επηρεάζει το μέγεθος της ελαστικότητας της προσφοράς.

Απάντηση:

i) Η αύξηση της τιμής αυξάνει την προσφερόμενη ποσότητα, ceteris paribus, έτσι καθώς αυξήθηκε η τιμή είναι λογικό ο πλοιοκτήτης να θέλει να κατασκευάσει κι άλλο πλοίο για να μπορέσει να αυξήσει την ποσότητα που προσφέρει για να αυξήσει τα έσοδα και τα κέρδη του.

ii) Φυσικά εάν το πλοίο παραδοθεί μετά από ένα χρόνο αυτό σημαίνει ότι η αντίδραση της επιχείρησης καθυστέρησε ένα χρόνο. Αυτό σχετίζεται άμεσα με τους προσδιοριστικούς παράγοντες της ελαστικότητας της προσφοράς, και συγκεκριμένα το χρόνο, δηλαδή στο άμεσο χρονικό διάστημα η αντίδραση της επιχείρησης ήταν τελείως ανελαστική, αλλά μετά από ένα χρόνο όταν παραδοθεί το πλοίο η ελαστικότητα θα είναι μεγαλύτερη.

Ευκαιρία για μελέτη, σύνδεσμος ceterisparibus:Νόμος προσφοράς, Ελαστικότητα της προσφοράς