Συνέντευξη
Δημήτρη, γιατί δημιούργησες αυτήν τη σελίδα;
Στόχος του Ceteris Paribus είναι να καλύψει το κενό που υπάρχει στην ελληνική ηλεκτρονική βιβλιογραφία και να ανανεώσει την έντυπη βιβλιογραφία με ένα εγχειρίδιο υψηλών απαιτήσεων, που αφενός θα βοηθήσει μαθητές όλων των επιπέδων να πετύχουν τον στόχο τους και αφετέρου θα ενισχύσει τους καθηγητές με νέο υλικό και ιδέες. Το Ceteris Paribus δεν είναι ένα ακόμη απλό βοήθημα για τις εξετάσεις.
Πρόκειται για το πρώτο πραγματικά διαδικτυακό, διαδραστικό ολοκληρωμένο βοήθημα υποστήριξης για το μάθημα της Οικονομίας Προσανατολισμού Γ’ Λυκείου, το οποίο μπορεί και να υποκαταστήσει την ενισχυτική διδασκαλία ενός οργανωμένου φροντιστηρίου ή ενός ατομικού ιδιαίτερου μαθήματος.
Υποστηρίζει τον μαθητή να αυτο-διαχειρίζεται το πρόγραμμα του σύμφωνα με τις ατομικές του ανάγκες και να το προσαρμόζει σ’ αυτές.
Το σύστημα «Απαντώ και Μαθαίνω» καθώς και η υπηρεσία του «Supervisor Καθηγητή», είναι τα εχέγγυα που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω.
Ταυτόχρονα το Ceteris Paribus συνδυάζει πολλαπλά επίπεδα αξιολόγησης της επίδοσης των μαθητών τόσο με σύγχρονες όσο και με ασύγχρονες διαδικασίες.
Τι είναι το σύστημα «Απαντώ και Μαθαίνω»;
Το σύστημα «Απαντώ και Μαθαίνω» είναι δομημένο έτσι ώστε η μαθησιακή διαδικασία και η συμμετοχή σ’ αυτήν να είναι κατευθυνόμενη από τον ίδιο το μαθητή.
Αυτό επιτυγχάνεται διότι όλες οι ερωτήσεις Σωστού – Λάθους, Πολλαπλής Επιλογής, Ανάπτυξης όπως και οι Ασκήσεις παρουσιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε ο μαθητής να μαθαίνει απαντώντας.
Αφού, όχι μόνο υπάρχει η σωστή απάντηση μετά την επιλογή του μαθητή, αλλά και
(α) η αντίστοιχη αιτιολόγηση της σωστής απάντησης,
(β) ο αντίστοιχος σύνδεσμος θεωρίας όπου ο μαθητής μπορεί άμεσα να ανατρέξει για να διαβάσει καλύτερα το σημείο της θεωρίας που εξετάζεται από την συγκεκριμένη ερώτηση.
Αλλά και μέσα στη θεωρία υπάρχουν συνεχώς σύνδεσμοι που παραπέμπουν σε άλλα σημεία θεωρίας για να γίνονται από το μαθητή οι κατάλληλες συνδέσεις μεταξύ θεμάτων.
Έτσι ο κάθε μαθητής έχει την ελευθερία στον δικό του χρόνο, να φτάσει στο δικό του επίπεδο ανάλυσης και μελέτης.
Ποιος είναι ο ρόλος του Supervisor καθηγητή;
Το Ceteris Paribus έχει ως στόχο ο μαθητής να μπορεί να πετύχει το καλύτερο αποτέλεσμα με τη μικρότερη θυσία. Σ’ αυτό το πλαίσιο έχει αναπτυχθεί και η υπηρεσία του supervisor καθηγητή.
Η συγκεκριμένη υπηρεσία αναφέρεται σε προσωπική υποστήριξη του μαθητή από το Ceteris Paribus. Η υποστήριξη περιλαμβάνει τα εξής:
1. Δημιουργία ατομικού εβδομαδιαίου προγράμματος μελέτης.
2. Δυο τηλεδιασκέψεις τον μήνα για τη βελτίωση της καθοδήγησης του μαθητή.
3. Επίλυση όλων των πιθανών αποριών για το μάθημα της Οικονομίας μέσω ασύγχρονης επικοινωνίας (π.χ. email).
4. Ένα μηνιαίο πρωτότυπο διαγώνισμα προσομοίωσης, σε ύλη που θα έχει οριστεί κατόπιν συμφωνίας με τον μαθητή και θα αποστέλλεται σε εκείνον με email. Το διαγώνισμα θα διορθώνεται και θα βαθμολογείται από το Ceteris Paribus.
Η υπηρεσία δεν περιλαμβάνει μαθήματα εξ αποστάσεως. Αυτό είναι εφικτό μόνο κατόπιν ειδικής συμφωνίας.
Γιατί να χρειάζεται ένας μαθητής το Ceteris Paribus;
Ένας καλός μαθητής έχει ανάγκη από μεγαλύτερη εξάσκηση σε δύσκολα θέματα και απ’ όσο το δυνατόν περισσότερες πρωτότυπες ασκήσεις και ερωτήσεις. Το Ceteris Paribus βοηθά τον ώριμο μαθητή να είναι έτοιμος να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε θέματα, όσο δύσκολα και εάν είναι.
Ένας αδύναμος μαθητής από την άλλη, που δυσκολεύεται να μελετήσει με τον παραδοσιακό τρόπο, πρέπει να δοκιμάσει έναν άλλον τρόπο. Το εύχρηστο διαδικτυακό περιβάλλον του Ceteris Paribus και το σύστημα “Απαντώ & μαθαίνω”, είναι αυτό που χρειάζεται.
Παράλληλα, το Ceteris Paribus δίνει την ευκαιρία σε παιδιά που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, μακριά από αστικά κέντρα και φροντιστήρια να έχουν τη δυνατότητα να ανταγωνιστούν τους υπόλοιπους υποψήφιους.
Σε κάθε περίπτωση το Ceteris Paribus ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε μαθητή και τον βοηθά να μάθει να μαθαίνει, καθώς και να αναπτύξει τις δυνατότητές του.
Γιατί να θέλει ένας γονέας για το παιδί του το Ceteris Paribus;
Κάθε γονιός θέλει το καλύτερο για το παιδί του, ειδικά σ’ ότι αφορά την εκπαίδευση. Έτσι θα θέλει το παιδί του να έχει πρόσβαση στο πρώτο διαδικτυακό ηλεκτρονικό βοήθημα της Οικονομίας.Τα παιδιά είναι πολύ εξοικειωμένα με τα ψηφιακά κείμενα, τα οποία συνδυάζουν διάφορα σημειωτικά μέσα (στατιστικές, πίνακες, διαγράμματα, εικόνες, βίντεο κτλ) και διαθέτουν πολυεπίπεδη οργάνωση.
Αν δηλαδή “ξεφυλλίσουμε” ένα διαδικτυακό κείμενο θα παρατηρήσουμε ότι δεν οργανώνεται γραμμικά όπως ένα βιβλίο, που μας υποχρεώνει να διαβάσουμε τη μία σελίδα μετά την άλλη προκειμένου να κατανοήσουμε το περιεχόμενό του. Αντίθετα, μας δίνει τη δυνατότητα να πλοηγηθούμε ελεύθερα εντός αυτού με τη χρήση υπερσυνδέσμων, οι οποίοι επεξηγούν, αναλύουν και συνδέουν τις πληροφορίες. Έτσι τα ψηφιακά κείμενα επιτρέπουν σε κάθε παιδί να επιλέγει πατώντας τους συνδέσμους τη δική του αναγνωστική διαδρομή, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες του. Συνιστούν δηλαδή κείμενα ζωντανά που μιλούν στα παιδιά με ιδιαίτερη δραστικότητα και άμεσο τρόπο.
Γιατί να χρειάζεται ένας καθηγητής το Ceteris Paribus;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι.
Μπορεί να χρειάζεται νέο, καινοτόμο και πρωτότυπο υλικό.
Μπορεί να θέλει να εργάζεται με το smartphone, το tablet, το pc ή το laptop είτε στην τάξη είτε εξ αποστάσεως. Το ceteris paribus είναι αυτό που έχει ανάγκη.
Κάθε καθηγητής πρέπει να προσαρμόζεται στην εποχή του και στα νέα δεδομένα. Μπορεί η πανδημία να έφερε απότομα την εξ αποστάσεως διδασκαλία, αλλά η εποχή είχε αλλάξει ήδη.
Σήμερα υπάρχει καταιγισμός πληροφοριών και έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι διαχειρίζονται τις πληροφορίες. Ειδικά οι νέοι έχουν αποκτήσει τεράστια πείρα στην ταχύτατη επεξεργασία της πληροφορίας και έχουν συνηθίσει σ’ αυτόν το γρήγορο τρόπο εναλλαγής ερεθισμάτων. Αυτός ίσως είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο οι σημερινοί μαθητές έχουν δυσκολία συγκέντρωσης στην τάξη, αλλά και στη μάθηση μέσω του παραδοσιακού και στατικού βιβλίου.
Σ’ αυτό το πλαίσιο γίνεται και η προσπάθεια του Ceteris Paribus.
Πολλαπλασιάζοντας τις σύντομες ερωτήσεις με πολλούς συνδέσμους και εναλλαγές μεταξύ κειμένου, εικόνων και βίντεο, ελπίζω να γίνει ένα χρήσιμο εργαλείο στη διαδικασία της διδασκαλίας του μαθήματος της Οικονομικής Θεωρίας.
Ποιες άλλες διαφορές έχει το Ceteris Paribus από τα άλλα παραδοσιακά βοηθήματα;
Ένα παραδοσιακό βιβλίο το πολύ να κάνει μια 2η διορθωμένη έκδοση.Το θετικό μ’ ένα ηλεκτρονικό βιβλίο είναι ότι ενημερώνεται και εμπλουτίζεται καθημερινά.
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι έχει μπροστά του το βιβλίο που δεν τελειώνει ποτέ.
Απ’ την άλλη είναι το μόνο βοήθημα που μπορεί να φέρει σε επαφή τον αναγνώστη με τον συγγραφέα.
Για να μπορέσει να πετύχει στο μάθημα της οικονομίας ένας μαθητής, ποιες γνώσεις πρέπει να έχει από άλλα μαθήματα;
Ένα από τα θετικά του ΑΟΘ είναι ότι είναι ένα καινούργιο μάθημα στην Γ’ λυκείου, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν χρειάζεται γνώσεις και από προηγούμενες χρονιές.
Όπως για όλα τα μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά παίζει σημαντικό ρόλο η γλωσσική επάρκεια, έτσι και η καλή γνώση της Ελληνικής γλώσσας θεωρείται προαπαιτούμενη.
Εκτός όμως από την Ελληνική γλώσσα είναι βέβαιο ότι ένας μαθητής θα πρέπει να έχει και βασικές γνώσεις Μαθηματικών προηγούμενων τάξεων.
Δηλαδή θα πρέπει ένας μαθητής να είναι καλός στα Μαθηματικά για να πετύχει;
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Το μάθημα της Οικονομίας είναι εξ ορισμού θεωρητικό. Το ζητούμενο δεν είναι να ξέρεις Μαθηματικά. Στην Οικονομική Επιστήμη χρησιμοποιούνται τα Μαθηματικά ως εργαλείο για να αποδειχτούν οι θεωρίες της οικονομίας.
Τη θεωρία της Οικονομίας πρέπει κάποιος να ξέρει και να έχει κατανοήσει. Κάτι τέτοιο βέβαια προϋποθέτει και η Φυσική, αλλά ας την αφήσουμε εκεί που είναι στη θετική κατεύθυνση, να μην τρομάξουμε κανέναν.
Τα Μαθηματικά που χρειάζονται λοιπόν στην Οικονομία, τουλάχιστον για το επίπεδο της Γ’ Λυκείου, είναι βασικά Μαθηματικά των τάξεων πριν την Α’ Λυκείου. Ναι, είναι αλήθεια ότι πολλά παιδιά δυσκολεύονται πολύ και σ’ αυτά τα απλά Μαθηματικά.
Αλλά νομίζω πως το κυριότερο πρόβλημα όμως είναι άλλο και αφορά στη διαδικασία της μάθησης.
Ποιο θεωρείς ότι είναι το σημαντικότερο πρόβλημα στη διαδικασία της μάθησης;
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι μαθητές διαβάζουν εντελώς μηχανιστικά, παπαγαλίστικα, χωρίς πραγματικά να κατανοούν τι διαβάζουν.
Απομνημονεύουν πληροφορίες, χωρίς να τις συσχετίζουν με άλλες προαποκτημένες γνώσεις ούτε να τις συνδέουν με άλλα γνωστικά αντικείμενα ή με την πραγματικότητα.
Η πληροφορία είναι ένα αναγκαίο συστατικό της γνώσης αλλά δεν είναι γνώση.
Η ευθύνη φυσικά δεν είναι μόνο των μαθητών, είναι και των εκπαιδευτικών αλλά και όλου του συστήματος. Στο σημερινό σχολείο άλλωστε, και όχι μόνο στο ελληνικό, προάγεται το διάβασμα της ημέρας παρά τις όποιες προσπάθειες που μπορεί να γίνονται από μεμονωμένους εκπαιδευτικούς ή και φορείς.
Επομένως το πιο δύσκολο που πρέπει να κάνει ένας μαθητής είναι να αλλάξει τον τρόπο που διαβάζει και μαθαίνει.
Μη ξεχνάμε ότι στις πρώτες τάξεις του δημοτικού όλοι είχαμε περιέργεια και μαθαίναμε πράγματα. Αυτός που έμαθε τον κύκλο του νερού ή αυτός που έμαθε πως γίνονται οι αστραπές και οι βροντές, δεν το ξέχασε ποτέ. Αυτός που έμαθε ποδήλατο όσα χρόνια και να περάσουν, όταν ξανανέβει, δεν θα πέσει. Ό,τι μαθαίνουμε ποτέ δεν το ξεχνάμε.
Το πρόβλημα είναι λοιπόν ότι οι μαθητές δεν μαθαίνουν αλλά παπαγαλίζουν.
Υπάρχει πιστεύεις λύση στο πρόβλημα αυτό;
Οι διάφορες θεωρίες μάθησης έχουν αναδείξει πολλούς τρόπους και μεθόδους, αλλά νομίζω πως υπερισχύει ότι κάθε παιδί μαθαίνει με το δικό του τρόπο, και καλώς ή κακώς πρέπει να το βρει μόνο του.
Ας μη ξεχνάμε όμως ότι αναφερόμαστε σε μια γενιά εφήβων που δε διαβάζει βιβλία, ούτε καν το manual, των παιχνιδιών που παίζει. Στην πρώτη σελίδα του manual του παιχνιδιού μπορεί να λέει με μεγάλα γράμματα ΑΝ ΠΑΤΗΣΕΙΣ ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΚΟΥΜΠΙ τότε “game over”, αλλά οι περισσότεροι προτιμούν να το μάθουν στην πράξη.
Πρόσφατες έρευνες εξάλλου έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα διαβάζουν μόνο τους τίτλους των άρθρων και κάνουν «like» ή σχολιάζουν χωρίς να έχουν διαβάσει το κείμενο που τους συνοδεύει. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η προσοχή των ανθρώπων (The shortening Human Attention Span) μειώνεται όλο και πιο πολύ, ενώ άλλες δείχνουν ότι η σύγχρονη τεχνολογία έχει κάνει τους ανθρώπους να δυσκολεύονται να κατανοήσουν ένα κείμενο που ξεπερνά τις 7 γραμμές.
Αυτή είναι η εποχή μας.
Οι σύγχρονοι έφηβοι, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι, ότι δεν έχουν διαβάσει σχεδόν καθόλου εξωσχολικά βιβλία.
Παρόλα αυτά μαθαίνουν πολλά πράγματα, αλλά με άλλους τρόπους.
Έχουν αποκτήσει τεράστια έφεση στην ταχύτατη επεξεργασία της πληροφορίας και έχουν συνηθίσει σ’ αυτόν το γρήγορο τρόπο εναλλαγής ερεθισμάτων. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο οι σημερινοί μαθητές έχουν δυσκολία συγκέντρωσης στην τάξη, αλλά και στην μάθηση μέσα από ένα παραδοσιακό αλλά και στατικό βιβλίο.
Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η προσπάθεια του Ceteris Paribus. Πολλαπλασιάζοντας τις σύντομες ερωτήσεις με πολλούς συνδέσμους και εναλλαγές μεταξύ κειμένου, εικόνων και βίντεο, ελπίζω να γίνει ένα χρήσιμο εργαλείο στη διαδικασία της μάθησης της Οικονομικής Θεωρίας. Στις οδηγίες για το ΑΟΘ μπορεί κάθε μαθητής να βρει τα βασικά βήματα για να οργανώσει τη μελέτη του ανάλογα με τις ανάγκες του, καθώς και άλλες χρήσιμες πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν να μάθει πώς να μαθαίνει.
Πόσο χρειάζεται να διαβάζει ένας μαθητής κάθε εβδομάδα ή μέρα;
Το πρόγραμμα κάθε μαθητή είναι διαφορετικό και δεν έχουν όλοι τις ίδιες ώρες να διαθέσουν ούτε βγάζουν την ίδια ύλη στην ίδια ώρα.
Μιλώντας για την ελάχιστη εβδομαδιαία προσπάθεια, νομίζω πως ένας μαθητής πρέπει να διαβάζει τουλάχιστον 5 ώρες Οικονομία.
Χρειάζεται να διαβάζει ένας μαθητής κάθε μέρα;
Είναι προφανές πως ναι. Έστω και λίγο κάθε μέρα ανάλογα με το πρόγραμμά του, αλλά προφανώς ναι, χρειάζεται κάθε μέρα.
Η διαδικασία των εξετάσεων μπορεί να παρομοιαστεί μόνο με την προετοιμασία ενός αθλητή για τους Ολυμπιακούς αγώνες, αφού συχνά οι μαθητές προετοιμάζονται δύο χρόνια ή και παραπάνω για μια σειρά αγώνων – εξετάσεων που δεν κρατούν πάνω από δέκα μέρες.
Προσωπικά, πολύ συχνά, νιώθω σαν να είμαι προπονητής επαγγελματία αθλητή.
Περισσότερο θεωρία ή ασκήσεις;
Υπάρχουν πολλές απόψεις γύρω από το θέμα της διαφοράς ανάμεσα στην πράξη και τη θεωρία. Ναι, η πράξη είναι πιο σημαντική από τη θεωρία, αλλά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι σ’ αυτή τη ζωή:
δεν μπορείς να λύσεις κανένα πρόβλημα αν δεν γνωρίζεις την αντίστοιχη θεωρία.
Που έμαθες όσα γνωρίζεις για την οικονομία;
Προφανώς η πρώτη μου επαφή ήταν στο Πανεπιστήμιο, αλλά πραγματικά άρχισα να κατανοώ εις βάθος την Οικονομική Επιστήμη αφού μπήκα στην τάξη να τη διδάξω. Συχνά λέω, πως ποτέ δεν γνωρίζεις και δεν καταλαβαίνεις καλά κάτι εάν δεν το έχεις διδάξει πρώτα.
Επίσης νομίζω πως ήμουν πολύ τυχερός στην γνωριμία και συνεργασία μου με πολύ καλούς συναδέλφους που με έκαναν καλύτερο και ελπίζω να βοήθησα και εγώ να γίνουν και εκείνοι καλύτεροι.
Γιατί το ονόμασες Ceteris Paribus;
Η έκφραση ceteris paribus που σημαίνει τα υπόλοιπα σταθερά, είναι πολύ συνηθισμένη στην οικονομία. Δεν είναι καινοτομία των Οικονομολόγων αφού σ’ όλες τις επιστήμες όταν μελετώνται πραγματικά φαινόμενα, ποτέ μια μεταβλητή δεν εξαρτάται μόνο από μια άλλη, αλλά αντιθέτως από πολλές. Έτσι για να μπορούμε να μελετάμε πιο εύκολα τα πράγματα θεωρούμε ότι μεταβάλλεται μόνο η μεταβλητή που μας ενδιαφέρει ή η μόνη που νομίζουμε ότι μπορούμε να επηρεάσουμε. Έτσι όμως συμβαίνει και στη καθημερινότητά μας. Για να πάρουμε μια απόφαση είναι σχεδόν αδύνατον να λάβουμε υπ’ όψη μας όλες τις μεταβλητές.
Για παράδειγμα εάν θέλουμε να κατασκευάσουμε τη συνάρτηση ενός πραγματικού φαινομένου όπως ο βαθμός που θα πάρει ένας υποψήφιος στις εξετάσεις, είναι προφανές ότι η μεταβλητή “βαθμός” εξαρτάται πρώτα από όλα από το διάβασμα ή την προσπάθεια που θα καταβάλει ένας μαθητής αλλά επίσης καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι η μόνη μεταβλητή, εξαρτάται και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως η τύχη, το άγχος, η ψυχολογία, η υγεία, το επίπεδο δυσκολίας των θεμάτων, η υποστήριξη που έχει ο μαθητής και πολλά ακόμη.
Όλοι όμως που ασχολούμαστε με τις εξετάσεις είτε καθηγητές είτε γονείς λέμε στα παιδιά μας, «εάν διαβάσεις θα γράψεις», υποθέτοντας ότι ο μαθητής θα έχει τύχη ή έστω δεν θα είναι άτυχος, ότι δεν θα έχει υπερβολικό άγχος, ότι η ψυχολογία του θα είναι καλή, ότι το επίπεδο των θεμάτων θα είναι φυσιολογικό, ότι θα έχει την κατάλληλη υποστήριξη από καθηγητές και βιβλία κτλ, θεωρούμε δεδομένους, σταθερούς δηλαδή, όλους τους άλλους παράγοντες.