Β2α. Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων – Κ.Π.Δ.

(Αναφορά στο σχολικό βιβλίο: Κεφ. 1^ο, §1.7 (iii)Η Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων σελ. 18-20)

Αν θες για την καλύτερη κατανόηση της έννοιας της ΚΠΔ μπορείς να δεις το παρακάτω βίντεο

 

Για κάθε “Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων” ισχύουν οι παρακάτω Βασικές Υποθέσεις:

1. Χρησιμοποιούνται πλήρως και αποδοτικά οι Συντελεστές Παραγωγής (Σ.Π.).

Δηλαδή, σε μια οικονομία οι Σ.Π. που αυτή έχει χρησιμοποιούνται όλοι (πλήρως) και όσο καλύτερα γίνεται (αποδοτικά). Η πλήρης απασχόληση των συντελεστών είναι σε κάποιες περιπτώσεις εφικτή. Η αποδοτική αξιοποίηση των συντελεστών και ειδικά του συντελεστή εργασία είναι λίγο δύσκολο. Υποθέτουμε πάντως ότι οι εργάτες παράγουν στο μέγιστο που μπορούν.

2. Η τεχνολογία είναι δεδομένη,

δηλαδή όσο θα συζητάμε για μια συγκεκριμένη ΚΠΔ δεν θα συμβεί κάποια τεχνολογική μεταβολή που θα επηρεάσει την παραγωγή των αγαθών και κατ’ επέκταση όπως θα δούμε και την ίδια την ΚΠΔ.

3. Παράγονται έστω δύο αγαθά Χ(όπλα), Ψ(τρόφιμα),

Η τελευταία αυτή υπόθεση είναι υπόθεση απλοποίησης. Δεν είναι υποχρεωτικό να παράγονται μόνο δύο αγαθά. Προφανώς εάν αναφερόμαστε σε μια χώρα παράγονται εκατομμύρια αγαθά. Θα ήταν όμως, πολύ δύσκολο να τα μελετήσουμε.

 

Ας υποθέσουμε πως έχουμε μια πρωτόγονη οικονομία η οποία παράγει τα αγαθά Όπλα – τόξα (Χ) και Ψάρια (Ψ). Για να παραχθούν τα ψάρια χρειαζόμαστε, βάρκα, δίχτυα, ξυλεία για το καλάμι, νεύρα ζώων για την πετονιά, λίμνη με ψάρια και ανθρώπινη προσπάθεια, ενώ για τα τόξα, ξυλεία, νεύρα ζώων για τη χορδή, εργαλεία λείανσης και κοπής, σφυρί, αμόνι, φωτιά και ανθρώπινη προσπάθεια.

Παρατηρώ ότι η εργασία είναι ο μόνος κοινός συντελεστής, έτσι συχνά θα λέμε στις εκφωνήσεις για απλοποίηση, το εξής: «Υποθετική οικονομία παράγει τα εναλλακτικά αγαθά Χ (τόξα)(Q_X) και Ψ (Ψάρια)(Q_Ψ) και έχει μοναδικό Συντελεστή Παραγωγής την εργασία (απλοποίηση που είδαμε ότι δεν είναι ρεαλιστική, αλλά θα χρησιμοποιούμε συχνά) και έστω απασχολεί 6 εργάτες (L_X + L_ψ = 6)»

Από δω και πέρα θα χρησιμοποιούμε το λατινικό γράμμα L να συμβολίζουμε την εργασία (=Labor), και το αντίστοιχο Q για να συμβολίζουμε την ποσότητα (=Quantity) παραγωγής των αγαθών από τις αντίστοιχες αγγλικές ορολογίες.

Για ευκολία κατανόησης ας θεωρήσουμε ότι από τους εργάτες οι 2 είναι ψαράδες, 2 οπλουργοί και 2 μπορούν να θεωρηθούν μη εξειδικευμένοι (μεσαίοι) εργαζόμενοι (μια υπόθεση που θα την καταργήσουμε στη συνέχεια, θεωρώντας ότι όλοι είναι το ίδιο εξειδικευμένοι).

Πρέπει να ειπωθεί ότι προφανώς κάθε αγαθό μετριέται σε διαφορετικές μονάδες μέτρησης, όπως αριθμός (τεμάχια) τόξων για τα όπλα, ενώ τα ψάρια μετριούνται σε τόνους. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε πως υπάρχει και η χρονική διάσταση στην παραγωγική διαδικασία, δηλαδή π.χ. όλα αυτά είναι το αποτέλεσμα της παραγωγής μιας ώρας, ή μέρας, ή εβδομάδας ή έτους κτλ. Εδώ ας υποθέσουμε ότι μετράμε την εβδομαδιαία παραγωγή.

Αν λοιπόν χρησιμοποιήσουμε όλους τους εργάτες στο αγαθό Ψ, παρατηρώ πως δεν θα παράγονται μονάδες στο Χ και τότε η ποσότητα του Ψ έστω 120 τόνοι Ψαριών, όπως φαίνεται στον συνδυασμό Α του παρακάτω πίνακα. Να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η παραγωγή 120 τόνων ψαριών είναι η μέγιστη ποσότητα του Ψ που μπορεί να παραχθεί, αφού η οικονομία έχουμε θεωρήσει ότι απασχολεί πλήρως και αποδοτικά τους συντελεστές που έχει στη διάθεσή της (και τους 6 εργάτες). Αυτός ο συνδυασμός προϋποθέτει ότι η οικονομία θέλει να παράγει μόνο το αγαθό Ψάρια.

	Εργάτες στο αγαθό Χ (όπλα) LΧ	Εργάτες στο αγαθό Ψ (ψάρια) LΨ	Ποσότητα παραγωγής αγαθού Χ (όπλων)  Χ ή Qx	Ποσότητα παραγωγής αγαθού Ψ (ψαριών)  Ψ ή QΨ
Α	0	6	0	120
Β	2	4	50	100
Γ	4	2	65	70
Δ	6	0	67	0

Πίνακας 1

Εάν θέλουμε ως οικονομία να παράγουμε όπλα, είναι προφανές ότι επειδή δεν έχουμε άλλους συντελεστές παραγωγής θα πρέπει να αποσπάσουμε συντελεστές από το Ψ και να τους βάλουμε στο Χ, έτσι για να αυξηθεί η παραγωγή του Χ θα πρέπει να μειωθεί του Ψ. Επίσης η λογική λέει ότι θα πάρουμε τους καλύτερους συντελεστές για τα όπλα, δηλαδή τους οπλουργούς. Εάν δεν πάρουμε τους καλύτερους συντελεστές μάλλον αθετούμε την πρώτη υπόθεση της ΚΠΔ, αφού δεν θα είναι αποδοτική αξιοποίηση των συντελεστών εάν θέλω να παράγω όπλα και να παίρνω πρώτα τους Ψαράδες.

Χρησιμοποιώντας 2 εργάτες στο Χ λοιπόν θα παράγονται 50 τόξα, ενώ αντίστοιχα με 4 στο Ψ θα παράγονται 100 τόνοι ψαριών (συνδυασμός Β). Έτσι, με την αύξηση 50 τόξων μειώθηκε η παραγωγή των ψαριών κατά 20 τόνους.

Παρατήρησε ότι οι μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στις παραγωγές των αγαθών δεν είναι αναλογικές. Αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους. Πρώτος, ότι οι μονάδες μέτρησης είναι τελείως διαφορετικές, είναι πολύ σπάνιο μεταξύ δύο αγαθών που μετριούνται σε τεμάχια και τόνους να υπάρχει αναλογία 1 προς 1. Δεύτερος και κυριότερος, ότι οι συντελεστές δεν είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών, αφού πήρα τους οπλουργούς και κέρδισα πολλά όπλα ενώ έχασα λίγα ψάρια, αφού αυτοί ήταν οι χειρότεροι εργάτες στην παραγωγή των Ψαριών.

Εάν θέλουμε να αυξήσουμε και άλλο την παραγωγή του αγαθού τόξα (Χ) λογικά θα πάρουμε τους μεσαίους εργάτες. Έτσι βλέπουμε πως υπάρχει μια μικρότερη αύξηση γι’ αυτά, ενώ για τα ψάρια (Ψ) μια ακόμη μεγαλύτερη μείωση, διότι αυτοί οι εργάτες είναι καλύτεροι στα ψάρια από τους οπλουργούς.

Τέλος εάν θέλω να παράγω και αλλά όπλα θα πρέπει να βάλω και τους ψαράδες στα όπλα, οι οποίοι είναι οι χειρότεροι στην παραγωγή όπλων, άρα θα χάσω πάρα πολλά ψάρια (70 τόνους) για να κερδίσω ελάχιστα συγκριτικά όπλα (μόλις 2 επιπλέον). Εάν η τελευταία αυτή περίπτωση σου φαίνεται υπερβολική, να θυμάσαι πως για την ρεαλιστική παραγωγή αγαθών χρειάζονται και άλλοι συντελεστές παραγωγής εκτός της εργασίας, έτσι εδώ στη μετάβαση από τον συνδυασμό Γ προς τον Δ είναι σαν να προσπαθούμε να κατασκευάσουμε όπλα ακόμη και από τη βάρκα και τα δίχτυα.

Να παρατηρήσουμε τώρα πως στο συνδυασμό Δ παρουσιάζεται η μέγιστη αντίστοιχη ποσότητα όπλων που μπορεί να παραχθεί Χ = 67, εάν χρησιμοποιούσαμε όλους τους συντελεστές στο αγαθό αυτό.

Εάν πάρω τους τέσσερις συνδυασμούς παραγωγής των δύο αγαθών Χ, Ψ και τους τοποθετήσω σε ένα σύστημα αξόνων, τότε εμφανίζεται το παρακάτω διάγραμμα, το οποίο μας δείχνει την Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων (Κ.Π.Δ.) της υποθετικής μας οικονομίας και ορίζω την έννοιά της όπως παρακάτω:

Διάγραμμα 1

Ορισμός Κ.Π.Δ.: Δείχνει τις μέγιστες ποσότητες ενός προϊόντος που μπορούν να παραχθούν σε μια οικονομία, για κάθε δεδομένη ποσότητα ενός άλλου προϊόντος.

Σημαντικές Έννοιες που χρειάζονται να αναλυθούν περαιτέρω:

Συνδυασμοί παραγωγής και ΚΠΔ.

Μετατόπιση της ΚΠΔ

Μορφές ΚΠΔ

Ειδικές ΚΠΔ (θα πρέπει να έχεις κατανοήσει πρώτα την έννοια του Κόστους Ευκαιρίας)

Πρακτικές εφαρμογές της έννοιας της ΚΠΔ, τόσο μικροοικονομικά όσο και μακροοικονομικά.

Έννοια του Πραγματικού Κόστους.

 

Τα υπόλοιπα ανοιχτά σημεία της θεωρίας για όλους τους επισκέπτες της σελίδας είναι τα παρακάτω:

Β1β. Συντελεστές Παραγωγής

Β2β. Συνδυασμοί και Κ.Π.Δ.

Β2γ. Μετατόπιση της Κ.Π.Δ.

Β2δ. Μορφές Κ.Π.Δ.

Β2ε. Ειδικές Κ.Π.Δ.