Β2β. Συνδυασμοί και Κ.Π.Δ.

(Αναφορά στο σχολικό βιβλίο: Κεφ. 1^ο, §1.7 (iii) σελ. 18-20)

Τους διάφορους συνδυασμούς παραγωγής σε σχέση με την ΚΠΔ μιας οικονομίας τους διακρίνουμε σε:

Μέγιστους εφικτούς συνδυασμούς

Εφικτούς με υποαπασχόληση των ΣΠ συνδυασμούς

Ανέφικτους συνδυασμούς

Από τα δεδομένα του παραδείγματος 1 όλοι οι συνδυασμοί που βρίσκονται πάνω στην Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων (ΚΠΔ), όπως οι Α, Β, Γ, Δ, θεωρούνται μέγιστοι εφικτοί συνδυασμοί. Δηλαδή είναι συνδυασμοί που, εάν χρησιμοποιηθούν πλήρως και αποδοτικά οι συντελεστές παραγωγής, η οικονομία μπορεί να τους πετύχει.

Διάγραμμα 1

Επίσης μέγιστοι εφικτοί θεωρούνται και όλοι οι άλλοι συνδυασμοί που δεν είναι σημειωμένοι αλλά βρίσκονται πάνω στην καμπύλη. Μη ξεχνάμε ότι οι 4 συνδυασμοί του διαγράμματος εμφανίστηκαν μεταβάλλοντας τον συντελεστή εργασία κατά 2. Αν είχα μεταβάλει τους εργάτες κατά έναν, τότε θα μπορούσα να είχα περισσότερους συνδυασμούς, ενώ αν είχε μεταβληθεί η εργασία κατά 0,5 ή 0,01 ακόμη περισσότερους.

 Συχνές Ερωτήσεις Μαθητών

Ερώτηση: Μπορεί να μεταβάλλεται η εργασία κατά 0,5 ή οποιονδήποτε άλλο δεκαδικό;

Απάντηση: Μην απορείς, ναι γίνεται η μεταβολή του συντελεστή εργασία (ΔL) να μην είναι ακέραιος αριθμός. Συνήθως είναι ακέραιος, αν αναφερόμαστε σε αριθμό εργατών, αλλά μπορεί η εργασία να είναι μετρημένη σε εργατοώρες, εργατο-δευτερόλεπτα, ή και ακόμη και εργατό – δέκατα του δευτερολέπτου.

Δηλαδή η Κ.Π.Δ. δείχνει τα όρια της παραγωγής, μέχρι που μπορεί να φτάσει η οικονομία, δηλαδή τις δυνατότητές της.

Κάθε συνδυασμός που βρίσκεται αριστερά και κάτω της ΚΠΔ θεωρείται ότι είναι εφικτός, δηλαδή η οικονομία μπορεί να τον παράγει, αλλά δεν είναι μέγιστος. Αυτό μπορεί να γίνει εάν δεν χρησιμοποιούνται πλήρως (όλοι) οι συντελεστές παραγωγής ή δεν χρησιμοποιούνται αποδοτικά ή και τα δύο μαζί.

Δηλαδή σύμφωνα με τον πίνακα 1 του παραδείγματος 1

 

	Εργάτες στο αγαθό Χ (όπλα) LΧ	Εργάτες στο αγαθό Ψ (ψάρια) LΨ	Ποσότητα παραγωγής αγαθού Χ (όπλων)  Χ ή Qx	Ποσότητα παραγωγής αγαθού Ψ (ψαριών)  Ψ ή QΨ
Α	0	6	0	120
Β	2	4	50	100
Γ	4	2	65	70
Δ	6	0	67	0

Πίνακας 1

Παρατήρησε ότι ένας συνδυασμός Κ(Χ= 50, Ψ = 70) είναι εφικτός με υποαπασχόληση των συντελεστών, διότι για να παραχθούν 50 μονάδες όπλων χρειαζόμαστε 2 εργάτες στο Χ (πράσινο χρώμα), ενώ για 70 τόνους ψαριών χρειαζόμαστε άλλους 2 εργάτες στο Ψ (κόκκινο χρώμα). Επομένως, αφού δύο εργάτες στους έξι δεν εργάζονται, υπάρχει υποαπασχόληση των συντελεστών παραγωγής και ο συνδυασμός Κ θεωρείται εφικτός με υποαπασχόληση των Σ.Π.

Εάν αναφερόμασταν σε μια χώρα, τότε το φαινόμενο στο οποίο 2 από τους 6 εργάτες δεν απασχολούνται, ονομάζεται ανεργία.

Συχνές Ερωτήσεις Μαθητών

Ερώτηση: Δηλαδή η ανεργία σε μια χώρα δηλώνει υποαπασχόληση των συντελεστών παραγωγής της;

Απάντηση: Σαφώς, και μάλιστα σημαίνει επίσης ότι η οικονομία παράγει σε συνδυασμό κάτω από την ΚΠΔ της οικονομίας. Η ανεργία θεωρείται το κλασικότερο παράδειγμα υποαπασχόλησης του συντελεστή παραγωγής Εργασία για μια χώρα.

Θα μπορούσαμε βέβαια να παράγουμε, χρησιμοποιώντας όλους τους εργάτες, τον ίδιο συνδυασμό Κ(Χ= 50, Ψ = 70), αλλά για να συμβαίνει αυτό τότε δεν θα είχαμε αποδοτική αξιοποίησή τους, δηλαδή μπορεί να μην εργάζονται στο φουλ των δυνατοτήτων τους.

Σε κάθε περίπτωση ο συνδυασμός Κ δεν βρίσκεται πάνω στην ΚΠΔ της οικονομίας αλλά κάτω και αριστερά της.

 

 Συχνές Ερωτήσεις Μαθητών

Ερώτηση: Δηλαδή, όλοι οι συνδυασμοί που βρίσκονται αριστερά της ΚΠΔ μπορούν να παραχθούν, αλλά δεν θεωρούνται μέγιστοι;

Απάντηση: Ακριβώς. Όλοι οι συνδυασμοί που βρίσκονται κάτω και αριστερά από την Κ.Π.Δ. θεωρούνται εφικτοί με υποαπασχόληση των Συντελεστών Παραγωγής

Όλοι οι συνδυασμοί που είναι δεξιά και πάνω από την ΚΠΔ θεωρούνται ανέφικτοι, αφού η οικονομία δεν μπορεί να τους παράγει, διότι οι συντελεστές που έχει στη διάθεσή της δεν επαρκούν.

Δηλαδή σύμφωνα πάλι με τον πίνακα 1 του παραδείγματος 1

 

	Εργάτες στο αγαθό Χ (όπλα) LΧ	Εργάτες στο αγαθό Ψ (ψάρια) LΨ	Ποσότητα παραγωγής αγαθού Χ (όπλων)  Χ ή Qx	Ποσότητα παραγωγής αγαθού Ψ (ψαριών)  Ψ ή QΨ
Α	0	6	0	120
Β	2	4	50	100
Γ	4	2	65	70
Δ	6	0	67	0

Πίνακας 1

Εάν κατά αντιστοιχία θέλουμε να παράγουμε έναν συνδυασμό όπως ο Λ(Χ= 65, Ψ = 100) παρατηρούμε πως είναι ανέφικτος, διότι χρειάζονται 4 εργάτες αντίστοιχα για κάθε αγαθό πράγμα αδύνατό, αφού η οικονομία έχει στη διάθεσή της μόνο 6.

Έχοντας θεωρήσει ότι χρησιμοποιούνται πλήρως και αποδοτικά οι συντελεστές παραγωγής, η ΚΠΔ μας δείχνει τις μέγιστες ποσότητες των αγαθών που θα μπορούσαν να παραχθούν, τα όρια των παραγωγικών δυνατοτήτων δηλαδή. Επομένως ένας συνδυασμός πέρα από αυτά τα όρια δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί και ονομάζεται ανέφικτος συνδυασμός.

Πώς όμως θα μπορούσε να επιτευχθεί ένας ανέφικτος συνδυασμός, όπως ο Λ; Προφανώς με τις υπάρχουσες συνθήκες δεν γίνεται, όμως εάν αλλάξουν οι συντελεστές παραγωγής, ή η τεχνολογία παραγωγής ή και τα δύο μαζί, τότε ίσως να μπορούσε η οικονομία να παράγει αυτόν τον συνδυασμό.

Επιγραμματικά

όλοι οι συνδυασμοί που βρίσκονται πάνω στην ΚΠΔ ονομάζονται μέγιστοι εφικτοί (όπως ο Μ),

όλοι όσοι βρίσκονται αριστερά και κάτω (όπως ο Κ) εφικτοί με υποαπασχόληση των Σ.Π.,

ενώ όσοι είναι πάνω και δεξιά της ΚΠΔ (όπως ο Λ) θεωρούνται ανέφικτοι.

Προσοχή! Μην ταυτίζεις την μετατόπιση της Κ.Π.Δ με τη μεταβολή στο σημείο παραγωγής των αγαθών.

 

Επίσης πρέπει να ξεχωρίσουμε την έννοια μετακίνηση του σημείου παραγωγής, με την έννοια της μετατόπισης της Κ.Π.Δ.. Η μετακίνηση σημείου αναφέρεται σε δύο περιπτώσεις.

Η πρώτη περίπτωση είναι να έχουμε μετακίνηση σημείου πάνω στην ίδια καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων, όπως από τον Α στον Β συνδυασμό (βλέπε παρακάτω διάγραμμα), οι οποίοι είναι μέγιστοι συνδυασμοί.

Αυτό γίνεται όταν αλλάξει ο συσχετισμός των συντελεστών παραγωγής που χρησιμοποιούνται στα αγαθά, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση για να αυξήσουμε την παραγωγή του Χ θα πρέπει να αποσπάσουμε συντελεστές παραγωγής από το αγαθό Ψ, και έτσι να μειωθεί η παραγωγή του.

Η δεύτερη περίπτωση είναι να έχουμε μια μετακίνηση σημείου εκτός ΚΠΔ, όπως από τον Κ στο Λ συνδυασμό, όπου εκεί δεν υπάρχει απόσπαση συντελεστών παραγωγής, αλλά μείωση της υποαπασχόλησης αυτών, ή από τον συνδυασμό Κ στον συνδυασμό Β, όπου έπαψε η υποαπασχόληση των συντελεστών παραγωγής.

Αντίστροφα, εάν μετακινηθούμε από τον συνδυασμό Β στον Λ, η οικονομία για κάποιο λόγο έπαψε να χρησιμοποιεί πλήρως και αποδοτικά τους συντελεστές παραγωγής και πέρασε από έναν μέγιστο συνδυασμό σ’ έναν εφικτό με υποαπασχόληση.

 

Συνδυασμός παραγωγής και ΚΠΔ.

Είναι πολύ σπάνιο μια οικονομία να παράγει ρεαλιστικά – πραγματικά σε συνδυασμό μέγιστο πάνω στην ΚΠΔ. Βλέπε Πρακτικές Εφαρμογές της ΚΠΔ τόσο μικροοικονομικά όσο και μακροοικονομικά.

Προσοχή λοιπόν, η ΚΠΔ δεν μας δείχνει τι παράγεται, αλλά τι θα μπορούσε να παραχθεί εάν χρησιμοποιήσουμε πλήρως και αποδοτικά τους συντελεστές παραγωγής. Πολύ συχνά οι οικονομίες παράγουν σε συνδυασμούς κάτω από την ΚΠΔ., όπως ο Κ ή Λ στο διάγραμμα.

Πρέπει λοιπόν να ξεχωρίσουμε τον συνδυασμό παραγωγής Κ από την ίδια την Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων.

Συχνές Ερωτήσεις Μαθητών

Ερώτηση: Σε ποιον συνδυασμό παράγει τελικά η οικονομία είναι αδιάφορο για την κοινωνία;

Απάντηση: Προφανώς και όχι. Το να επιχειρείται ένας συνδυασμός που παράγονται μόνο όπλα ή μόνο τρόφιμα δεν είναι αδιάφορο για τις οικονομίες και τις κοινωνίες. Μια χώρα που παράγει μόνο όπλα για παράδειγμα μπορεί να ήταν η ναζιστική Γερμανία προς το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ μια χώρα που δεν παράγει καθόλου όπλα μπορεί να είναι η Ελβετία, η οποία δεν έχει συμμετάσχει σε κανένα μεγάλο πόλεμο του 20^ου αιώνα. Προφανώς οι δύο χώρες ως κοινωνίες είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους.

Συχνές Ερωτήσεις Μαθητών

Ερώτηση: Γίνεται μια οικονομία να παράγει μόνο όπλα ή μόνο τρόφιμα;

Απάντηση: Θεωρητικά ναι. Ρεαλιστικά είναι προφανές πως όχι. Βλέπε Ειδικές ΚΠΔ, την περίπτωση της ΚΠΔ στα οικονομικά της υγείας.

Η οικονομική επιστήμη με το εργαλείο της ΚΠΔ, λοιπόν δεν αποφασίζει τι θα παραχθεί, αλλά τι μπορεί να παραχθεί. Δείχνει το σύνολο των επιλογών, μέγιστων ή όχι, που έχει μια κοινωνία. Το τι πραγματικά θα παραχθεί δεν είναι ζήτημα μόνο οικονομικό αλλά κυρίως πολιτικό. Δηλαδή είναι πολιτική απόφαση εάν θα γίνει μια κοινωνία ναζιστική Γερμανία ή θα παραμείνει ουδέτερη, όπως η Ελβετία.

 

Τα υπόλοιπα ανοιχτά σημεία της θεωρίας για όλους τους επισκέπτες της σελίδας είναι τα παρακάτω:

Β1β. Συντελεστές Παραγωγής

Β2α. Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων – Κ.Π.Δ.

Β2γ. Μετατόπιση της Κ.Π.Δ.

Β2δ. Μορφές Κ.Π.Δ.

Β2ε. Ειδικές Κ.Π.Δ.